آمونیوم (به انگلیسی: ammonium یا aminium) با فرمول شیمیایی NH۴+ یک کاتیون چنداتمی با یک بار مثبت است. این کاتیون از پروتون‌گیری آمونیاک (NH۳) بدست آمده‌است. همچنین آمونیوم یک نام عمومی است که برای مواد دارای بار مثبت یا آمین‌های پروتون گرفته یا کاتیون‌های چهارتایی آمونیوم (N+R۴) که در آن یک یا تعداد بیشتر ی از اتم‌های هیدروژن با رادیکال‌های آزاد آلی (R) جایگزین شده‌اند، به کار می‌رود.
آیوپاک برای NH۴+ نام آزانیوم (azanium) را بجای آمونیوم برگزیده‌است. همچنین به آمونیوم، آمونیاک یونیزه شده» نیز می‌گویند.
با توجه به رابطهٔ زیر می‌توان گفت که آمونیوم به صورت میانه اسید است:
- NH۴+ + :B- → HB + NH۳
بنابراین محلول غلیظ نمک‌های آمونیوم با بازهای قوی تولید آمونیاک می‌کند. هنگامی که آمونیاک در آب حل میشود مقدار کمی از آن به یون آمونیوم تبدیل می‌گردد:
- H۳O+ + NH۳
H۲O + NH۴+
اینکه آمونیاک تبدیل به یون آمونیوم شود بستگی به pH محلول آن دارد. اگر pH پایین باشد تعادل به سمت راست متمایل میشود و مولکول‌های آمونیاک بیشتری تبدیل به یون آمونیوم می‌گردد ولی اگر pH بالا باشد (غلظت یون هیدروژن کم باشد) تعادل به سمت چپ متمایل میشود و یون هیدروکسید پروتون آمونیوم را نگه می‌دارد و ما بیشتر آمونیاک خواهیم داشت.
درباره این سایت